Marter

De marter is van oorsprong een Engels konijnenras, maar is rond dezelfde periode in meerdere landen tegelijk ontwikkeld. De dieren staan bekend om hun donkere extremiteiten (snuit, oren, poten en staart) en hun lichtere lijf, maar de contrasten zijn minder extreem dan bij bijvoorbeeld de rus het geval is. Marters komen voor in drie verschillende varianten (donker, midden en licht), en ook is er een variëteit die overeenkomsten vertoont met de zilvervos. Marters hebben een vriendelijk en rustig karakter en zijn erg nieuwsgierig.

Andere benamingen

De marter staat ook bekend onder de volgende namen:

• Marterkonijn
• Siamese sable
• Stellinger kaninchen
• Marten sable
• Marter sable
• Maraaka
• Silver marten sable
• Silver marter sable

Land van herkomst

De marter komt oorspronkelijk uit Engeland.

Geschiedenis van de marter

Hoewel de marter in diverse landen ongeveer gelijktijdig is ontwikkeld, mag Engeland zich het land van herkomst noemen van dit ras, daar de Engelsen het ras voor de eerste maal hebben uitgebracht op een tentoonstelling. Dat de marter in diverse landen gelijktijdig is ontwikkeld is niet vreemd, dit is bij wel meer konijnenrassen gebeurd. 

In Engeland was de konijnenfokker D.W. Irving aan het begin van de 20e eeuw begonnen met het ontwikkelen van een nieuw konijnenras. Hiervoor kruiste hij zijn russen met chinchilla. De konijnen die uit deze kruisingen geboren werden, hadden donkerdere extremiteiten (de lichaamsuiteinden zoals poten, snuit, oren en staart) en een lichtere lichaamskleur (de romp), maar deze kleurcontrasten waren minder contrastrijk dan die bij de rus gangbaar zijn. 

Meneer Irving bracht de eerste marters uit op een tentoonstelling in 1920, maar het ras werd toen helaas nog niet erkend, dit gebeurde een paar jaar later pas. 

Duitse variant

Rond dezelfde periode was er in Duitsland een fokker, Emil Thomsen, die ook bezig was met het ontwikkelen van de marter. Hoewel hij andere konijnenrassen gebruikte bij de totstandkoming van de marter, waren de resultaten nagenoeg gelijk. Uiteindelijk heeft “zijn” ras geen voet aan de aarde gekregen, omdat de konijnen van Irving al erkend werden. De rassen die Thomsen gebruikt heeft bij de creatie van de marter, waren chinchilla’s, de havana, blauwe weners, de Belgische haas en de thüringer. Hij noemde het ras in die tijd de ‘Stellinger Kaninchen’, vernoemd naar de woonplaats van Emil Thomsen. 

Franse variant

In Frankrijk werd het ras ontwikkeld door de Franse fokker M. Fraineau uit de Cognac-streek. Hij gebruikte chinchilla’s en albino’s en bracht de dieren in 1925 voor het eerst uit op een tentoonstelling in Parijs.

Tegenwoordig is er één fokrichting, afgaande op de Engelse rasbeschrijving en de Engelse creatie van het ras. 

Uiterlijk van deze konijnen

De marter is een konijnenras met een gewicht tussen de 2,5 en 3,5 kilogram. Wanneer je naar de marter kijkt, zie je een dier met een wat gestrekte bouw, maar toch een mooi en vol lichaam. De poten zijn krachtig en moeten van gemiddelde lengte zijn. Bij rammen dient de kop goed geprononceerd te zijn. Net als bij andere rassen ook het geval is, is de kop van een voedster minder ontwikkeld dan die van de ram. De oren staan rechtop en hebben een lengte van ongeveer 11 centimeter. 

Vacht en kleur – in welke kleuren komt dit konijnenras voor?

De vacht van een marter is van normale lengte met een goede hoeveelheid onderwol. De vacht voelt daarnaast heel zacht aan en is fijn van structuur. 

Oorspronkelijk kwam de marter alleen voor in de verschillende nuances sepiabruin. Pas later, zo rond 1935, is de blauwe kleurslag ontwikkeld. Nog later, ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, werd de gele kleurslag ontwikkeld door de Duitse keurmeester Friedrich Joppich. De gele kleurslag wordt bij dit ras ook wel aangeduid met de kleur ‘siamees’. 

Alle kleuren kunnen zich voordoen in drie verschillende gradaties, namelijk donker, midden en licht. De donkere heeft een donkerder contrast tussen extremiteiten en lichaam, terwijl de lichte kleur juist het minste contrast ertussen laat zien, midden zit daar ongeveer tussenin. Bij alle drie de gradaties moet de overgang van kleur nog wel goed zichtbaar zijn. 

De sepiabruine en gele konijnen van dit ras hebben bruine ogen, terwijl dieren met een blauwe kleurslag grijsblauwe ogen hebben. Bij bepaalde lichtinval hebben alle kleurslagen een rode weerschijn in het oog, deze weerschijn wordt ook wel vuurgloed genoemd. 

Uitmonstering

De marter komt voor in twee variëteiten, namelijk de siamese sable (zoals de kleurslagen die hierboven beschreven zijn). De extremiteiten van deze dieren zijn donkerder dan de kleur op de rest van het lichaam. Er is echter nog een variëteit van de marter, namelijk de (silver) marter sable. 

Silver marter sable of Maraaka

Deze variëteit van de marter is rond 1940 ontwikkeld in Engeland en de Verenigde Staten. Ondanks dat deze variëteit al heel lang bestaat, komt deze buiten de VS en Engeland niet tot nauwelijks voor. Dit type heeft dezelfde soort witte aftekeningen als de zilvervos. In de beginperiode werd deze kleurslag in het begin Maraaka genoemd, maar werd later omgedoopt tot Marten Sable. In de Verenigde Staten werd deze kleurslag Silver Marten Sable genoemd.

Karakter van de siamese sable (marter)

De marter is een levendig konijnenras met een vriendelijk en nieuwsgierig karakter.

Gebruiksmogelijkheden van dit konijn

De marter is vanaf de eenentwintigste eeuw vooral een bekende verschijning op tentoonstellingen en is het dier geliefd als huisdier en gezelschapsdier voor zowel kinderen als volwassenen. In de beginperiode van het ras werd het ras vooral gebruikt in de bontindustrie, maar door de vele kritiek op konijnenbont en omdat er een grotere vraag was naar andere bontrassen, wordt de marter eigenlijk niet meer gefokt voor de bontindustrie. 

Bijzonderheden bij het fokken van marters

Het fokken van marters kan behoorlijk lastig zijn, zeker als je niet precies weet hoe het zit met overerving van de kleuren en andere genetica. Zo zal een kruising tussen twee middenmarters een nestje geven waar vrijwel altijd middenmarters in zitten, maar ook donkere marters en lichte marters. Een donkere marter gekruist met een lichte marters zal alleen een nestje met middenmarters opleveren. 

Wanneer beide dieren echter allebei donkere marters zijn, heeft het hele nest ook dezelfde donkere kleurslag als de ouderdieren.